نقد و بررسی “هنر خوب زیستن” در کافه بوک
تاب هنر خوب زیستن – ۵۲ میانبر شگفتانگیز به شادکامی، ثروت و موفقیت – آخرین اثر رولف دوبلی است. نویسندهای که کتاب هنر شفاف اندیشیدن او با استقبال بسیار خوبی مواجهه شده است.
روی جلد کتاب نوشته شده است: این کتاب تفکر شما را دگرگون خواهد کرد. رولف دوبلی نیز در مقدمه خود نوشته است:
میتوانید این کتاب را بهعنوان کتابی از فلسفه قدیم برای زندگی در قرن بیست و یکم توصیف کنید.
در پیشگفتار هنر خوب زیستن آمده است:
از روزگاران قدیم، بهعبارت دیگر از ۲۵۰۰ سال پیش و شاید قبلتر از آن انسانها همواره از خودشان پرسیدهاند معنای داشتن یک زندگی خوب چیست؟ چطور باید زندگی کنیم؟ اجزای تشکیل دهنده یک زندگی خوب چه هستند؟ نقش تقدیر در این میان چیست؟ نقش پول چطور؟ آیا چگونگی برخورداری از یک زندگی خوب پرسشی ذهنی یا مربوط به در پیش گرفتن نگرشی خاص است؟ یا این که مقصود از آن رسیدن به هدفهای مشخصی در زندگی است؟ آیا بهتر است که فعالانه در جستوجوی شادی باشیم، یا اینکه صرفا از غم و ناراحتی دوری کنیم؟
هر نسلی به شکلی متفاوت با این پرسشها مواجه میشود اما پاسخها همواره بهطور اساسی مایوس کنندهاند. چرا؟ چون ما دائما در تلاش برای رسیدن به یک اصل واحد، یک باور واحد و یک قانون واحد هستیم. در حالی که چنین نوشدارویی برای خوب زیستن وجود خارجی ندارد.
پس اگر نوشدارویی برای خوب زیستن وجود خارجی ندارد، ما چطور میتوانیم بهتر زندگی کنیم؟ چطور میتوانیم از زندگی خود رضایت داشته باشیم؟ چطور میتوانیم شاد بودن را تجربه کنیم؟ اینها سوالاتی هستند که رولف دوبلی قصد دارد در کتاب هنر خوب زیستن به آنها پاسخ دهد. در قسمتی از متن پشت جلد کتاب نیز آمده است:
هنر خوب زیستن مجموعهای از ابزارهای کاربردی برای یک زندگی خوب است. پنجاه و دو ترفند برای رسیدن به شادکامی – از دوری گزیدنِ بدونِ احساس گناه از فناوریهای روز گرفته تا پرداخت سرخوشانه جریمههای پارک ممنوع – که هدفشان یاری به شما در رسیدن به خشنودی و شادکامی است. این نکتهها شاید نتوانند تضمینکننده یک زندگی خوب باشند، اما دست کم شانس بیشتری برای رسیدن به آن در اختیارتان میگذارند (چیزی که همه ما خواهانش هستیم.)
محتوای کتاب هنر خوب زیستن
کتاب رولف دوبلی، همانطور که از عنوان فرعی آن برمیآید، شامل ۵۲ میانبر شگفتانگیز به شادکامی، ثروت و موفقیت است. همین عنوان فرعی کتاب خودش جای بحث بسیار دارد! در عنوان اصلی کتاب به خوب زیستن اشاره شده است و در عنوان فرعی به شادکامی، ثروت و موفقیت. پس آیا میتوان نتیجه گرفت که برای خوب زیستن به شادکامی، ثروت و موفقیت نیاز داریم؟ آیا خوشحال بودن، خندیدن، پرانرژی بودن نشاندهنده یک زندگی خوب است؟ ثروت داشتن چطور؟ خانه و ماشین خوب نشانه یک زندگی خوب است؟ آیا کسب موفقیت حتما به زندگی خوب میانجامد؟ این موارد سوالهایی هستند که رولف دوبلی در کتاب هنر خوب زیستن به آن پاسخ میدهد و در فصلهای مختلف به بررسی شاد بودن، ثروت و موفقیت میپردازد و نقش هر کدام را در زندگی بررسی میکند.رولف دوبلی در قسمت دیگری از پیشگفتار خود مینویسد:
من سالهاست که از این ابزارها در زندگی روزمره خودم بهره میبرم. آنها به من در رویارویی با بسیاری از چالشهای کوچک و بزرگ زندگیام یاری رساندهاند. از آنجایی که زندگی من تقریبا در تمام جنبهها بهبود یافته است، (کمپشت شدن موها یا چین و چروک صورتم چیزی از احساس خوشبختیام نکاسته است)، میتوانم با وجدانی آسوده این ابزارها را به شما نیز توصیه کنم؛ این ۵۲ ابزار فکری شاید تضمینکننده یک زندگی خوب نباشند اما به شما فرصتی برای مبارزه میدهند.
برخی از عنوانهای این ۵۲ میانبر عبارتند از:
- حسابداری ذهنی / چطور باخت را به بُرد تبدیل کنیم؟
- ضدبهرهوری / چرا صرفهجویی کنندگان در زمان، اغلب هدردهندگان زمان هستند؟
- توهم خوداندیشی / احساسات را جدی بگیرید، بهجز مال خودتان را
- فریبِ تمرکز / چرا شما در کاراییب شادتر نمیبودید؟
- راز ایستادگی / چرا کسلکنندهها از ماجراجوها موفقترند؟
- معنای کوچکتر زندگی / به کدام هدفها میتوانید برسید و به کدامها نمیتوانید
- داستانهای زندگی دروغاند / چرا ما با تصویری دروغین از دنیا گذران میکنیم
- پیشگیری / پیش از آن که مجبور به حل مشکلات شوید، از آنها دوری کنید
- دام تعصب / چرا صاحبان ایدئولوژی همهچیز را بیش از حد ساده میکنند؟
- مغالطه «جهان عادل» / چرا زندگی ما مثل داستانهای جنایی کلاسیک نیست
- مسابقه تسلیحاتی / چرا باید از میدان نبرد دوری کنید
- قانون استرجن / چطور حسگر چرندیاتتان را تنظیم کنید
- موفقیت درونی / چرا ورودی شما از خروجیتان مهمتر است
در تمجید رولف دوبلی و کتاب هنر خوب زیستن بسیار نوشتهاند. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
پروفسور دن گلدستاین، دانشکده کسبوکار لندن:
این کتاب تفکر شما را دگرگون خواهد کرد.
جاشوا گرین، استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد:
رولف دوبلی مانند یک نوازنده چیرهدست ایدهها را به هم میآمیزد. او با شوخطبعی، ظرافت و دقت در مسیر، علم و هنر را با یکدیگر ترکیب میکند و سرخوشانه به جستجوی فرزانگی میرود
لو مارینوف، استاد فلسفه سیتی کالج نیویورک:
اثر دوبلی آموزنده، سرشار از تفکر و در عین حال بهسادگی قابل فهم است. در دوره و زمانه آدمهای مشهور بیسواد و ابله، او یک روشنفکر واقعی در حوزه عمومی است.
جاناتان هِیت، پروفسور راهبری اخلاقی در دانشگاه استرن نیویورک و نویسنده کتاب پرفروش ذهنِ درستکار:
رولف دوبلی از این موهبت برخوردار است که میتواند بهترین ایدههای دینا را بیابد و آنها را بهگونهای با یکدیگر ترکیب کند که ارزش نهایی مجموع آنها از ارزش تکتک آن اجزا بیشتر شود. او در کتاب هنر شفاف اندیشیدن نیز چنین کرده بود و حالا آن را در هنر خوب زیستن نیز تکرار کرده است.
درباره هنر خوب زیستن
به احتمال زیاد، اکثریت آدمها با این مسئله که زندگی روزبهروز کیفیت خودش را از دست میدهد، موافق هستند. اگر استثناها را در نظر نگیرم، بیشتر ما فکر میکنیم که دروان ابتدایی دوره شیرینتر و جذابتری نسبت به دوران راهنمایی بود. دوران دبیرستان بسیار لذتبخشتر از دانشگاه بود و غیره و غیره. یعنی در هر برهه زمانی، فکر میکنیم که در گذشته، زندگی بهتر و شادتری داشتیم. ما در دنیایی زندگی میکنیم که هر روز معیارها و ارزشها تغییر میکنند و ضروریات یک زندگی خوب عوض میشوند و لازم داریم برای اینکه احساس خلاء نکنیم و یا موقتا به احساس خوب برسیم، وسایل و چیزهای مختلفی تهیه کنیم. یووال نوح هراری در کتاب انسان خردمند اشاره میکند که: «یکی از قوانین سفت و سخت تاریخ این است که تجمل به ضرورت بدل خواهد شد و بذر الزامات جدیدی را خواهد کاشت.» به این فکر کنید که در همین دو دهه گذشته، موبایل یک کالای لوکس و تجملی بود ولی اکنون اگر کسی موبایل نداشته باشد، به احتمال بسیار زیاد فکر میکند که زندگیاش مطلوبیت چندانی ندارد. حال در این دنیا چطور میتوانیم بهتر زندگی کنیم؟
راهکارهای کتاب هنر خوب زیستن برای بالا بردن کیفیت زندگی، راهکارهای شگفتانگیز و اعجابانگیزی نیستند. ضرفا با خواندن آنها زندگیتان متحول نمیشود و خود شما هم به فرد دیگری تبدیل نمیشوید. چهبسا ممکن است خودتان هم از این میانبرها آگاه باشد. اما مسئلهای که وجود دارد، این است که تصمیم بگیرید آگاهانه از این میانبرها استفاده کنید. انجام دادن و یا ندادن است که کیفیت زندگی را مشخص میکند. با خواندن این کتاب، اطلاعات شما در مورد خوب زندگی کردن بالا میرود و ممکن است مدت محدودی هم بهتر زندگی کنید اما یک زندگی خوب پایدار نخواهید داشت. باید تلاش کرد از این میانبر به شکل عملی استفاده کنیم. به همین خاطر:
پیشنهاد ما برای استفاده حداکثری از کتاب هنر خوب زیستن این است که کتاب را به مرور زمان بخوانید. شاید جذاب و خواندنی بودن کتاب شما را در خود غرق کند و متوجه نشوید که حجم زیادی از کتاب را در یک نشست خواندهاید. به همین خاطر پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن کتاب برنامهریزی کنید و سعی کنید در طول روز فقط یک یا دو فصل از کتاب را بخوانید و تلاش کنید در طول روز به شکلی عملی از آنها استفاده کنید یا حداقل به آن فکر کنید. چون شاید همه گفتههای کتاب را قبول نداشته باشید و یا با زندگی شما تداخل داشته باشند.
از نظر ساختاری، هنر خوب زیستن کاملا شبیه کتاب قبلی نویسنده – یعنی هنر شفاف اندیشیدن است – و حتی در این کتاب هم مفاهیم کتاب هنر شفاف اندیشیدن استفاده شده است. به همین خاطر پیشنهاد میکنم این دو کتاب را در کنار هم بخوانید. اگر بهتر فکر کنید، زندگی بهتری خواهید داشت و اگر بهتر زندگی کنید، بهتر هم میتوانید فکر کنید.
نکته نهایی اینکه، ترجمه این اثر، ترجمه خوب و روانی بود اما کتاب به شکل جدی به ویراستاری نیاز دارد. امیدوارم نشر مهرگان خرد در چاپ بعدی این کتاب را بدون عیب و ایراد روانه بازار کند.
رولف دوبلی در سخن پایانی میگوید:
از وقتی نوشتن در مورد خوب زیستن را شروع کردم، مردم از من میپرسیدند؛ خوب زیستن دقیقا چی هست؟ تعریفش چیست؟ پاسخ من؛ نمیدانم. پاسخ من یادآور خداشناسی سلبی دوران قرون وسطی است. آنها در برابر این پرسش که خدا چیست پاسخ میدادند؛ نمیتوان گفت که خدا دقیقا چیست، تنها میتوان گفت که چهچیز نیست. همین موضوع در مورد خوب زیستن هم صادق است. نمیتوانید بگویید که زندگی خوب دقیقا چیست، اما میتوانید با اطمینان بگوید که چه نیست. اگر زندگیتان یک زندگی خوب نیست، خودتان این را میفهمید.
منبع: کافه بوک