پاییز آلمان
استیگ داگرمن، نویسنده، شاعر و روزنامهنگار سوئدی(1923-1954) را کافکای سوئد میدانند و او را متأثر از نیچه، کافکا، استریندبری و هموطنش ایویند یانسون برشمردهاند. منتقدین سبک نوشتاری او را آمیزهایی از سورئالیسم و اکسپرسیونیسم دانستهاند. در پاییز 1946 و درست پس از پایان جنگ دوم جهانی، روزنامۀ سوئدیِ اکسپرسن، از او خواست تا به آلمان برود و آنچه میبیند را به رشتۀ تحریر درآورد. چیزی که نوشتههای او را منحصربهفرد میکرد؛ انگیزههای عمیقِ او برای کشف افراد در شرایط سخت بود. در حقیقت، این کتاب برخی از نگرانیهای اساسی داگِرمن را بیان میکند و روند نگارش آن میتواند یک تمرین مفید در مشاهده و توصیف واقعگرایانه باشد. این کتاب در زمان خودش، توجههای زیادی را جلب کرد و البته هنوز هم شایستۀ این تقدیر است، زیرا استیگ داگرمن به جزئیات عینی نگاهی متفاوت داشت. بخشی، به این دلیل که میتوانست با قاطعیت و بیپروا کلمات را بیان کند و مهمتر از آن، شجاعتِ دیدن مردم آلمان، بهعنوان انسانهای رنجدیده را داشت و به آنها برچسب رسواییِ ملی یا مقصر نمیزد.
***
تأملاتی از روی صندلی چرخدار
بیستوپنج جستار درخشان که در مجموعۀ تأملاتی از روی صندلی چرخدار گرد آمده است، گواهی بر آسیبپذیری، بینش و ایمان راسخ نویسندۀ آن هستند. دبیوس پس از تصادفی که سال 1986 برایش رخ داد، ناامیدی را پشت سر گذاشت، پذیرش را آموخت و دستآخر شادمانی را در جادویی فریضهمانند، پیشپاافتادهترین کارهای روزانه پیدا کرد. خواه از رابطه با پدرش نوشته باشد یا از تعرض به خواهر دلبندش، از ایمانش به آیین کاتولیک یا از خودکشی افسر دگرباش نیروی دریایی، ستایش نویسندگان همکاری چون همینگوی و میلر یا حتی کار سادۀ ساندویچ درست کردن برای دخترانش، دبیوس قلب مسائل را میشکافد. اینجا با استادی زبردست، آن هم در قلۀ توانمندیاش روبهرو هستیم؛ استادی که نوشتههایش «با فیض و موهبت آکنده شده و درخشش معنوی بر آنها فروباریده است.»
***
آندره دبیوس(1936-1999) را یکی از بزرگترین نویسندگان آمریکایی داستان کوتاه و جستار در قرن بیستم میشناسند. نوشتههای او را نمونههای ارزشمند نثر گزیدهگو و روشنگر و موشکافانه دربارۀ روح انسان برمیشمارند. معمولاً دبیوس را با چخوف میسنجند و به چشم «نویسندۀ نویسندگان» میبینند. او برندۀ جایزۀ پیایان/مالامود، جایزۀ ری برای داستان کوتاه ممتاز، جایزۀ جین استاین از آکادمی هنر و ادبیات آمریکا ، نخستین دورۀ جایزۀ سالانۀ لارنس ال. وینشپ از بوستون گلوب شده و فینالیست جایزۀ پولیتزر برای کتاب غیرداستانی بوده است. او همچنین عضو بنیادهای گوگنهایم و مکآرتور بوده است.
همین حوالیِ دوردست
ربهکا سولنیت، نویسنده، مورخ و فعال اجتماعی متولد1961 در آمریکا است که حدود بیست کتاب با موضوعاتی چون امید، روایت زندگی و تاریخ، روابط انسانی و فجایع اجتماعی و محیط زیستی نوشته و با نشریاتی چون گاردین و نیویورک تایمز همکاری میکند. نوشتههای سولنیت در قالب جستار یا جستار روایی هستند که بهدلیل نثر غنی و برجستهاش بسیار مورد توجه قرار میگیرند.
***