در جستوجوی گور
در جستوجوی گور و دو نمایشنامهٔ دیگرِ نو
*
کانزه کجیرو نُبومیتسو(Kanze Kiyotsugu Kan`ami)
کانزه کیتسوگو کانآمی (Yugyo Yanagi)
برگردان مقداد جاویدی صباغیان
*
ارزیابی متون نو همواره زیر سایۀ توجه به عناصر ناادبیِ اجرا صورت گرفته است. حتی میتوان گفت اجرای نمایش نو میل آن دارد تا ارزشهای ادبی را پنهان كند. سطرها آنقدر خفه و تصنعی ادا میشوند که فهم آنها تقريباً ناممکن به نظر میرسد، مگر کسی از پیش متن را در یاد داشته باشد. بیان بازیگران هنگام گفتن جملهای چون «من از عذابی تحملناپذیر در رنجم.» و جملهای چون «درختان گیلاس به شکوفه نشستهاند.» چندان از یکدیگر متفاوت نیست. سنتهای ديرپا هر آهنگی در صدای بازیگر و هر یک از حرکات بدن او را از پیش مقرر كردهاند. در این سنتها مقصد آشکار كردن معناهای غایی متون است، ولی این معناها از معنای هر یک از سطرها فراتر میروند و بنابراين ممکن است بازیگری سطری را بسيار خوب ادا کند، بی آنکه معنای آن را بفهمد.
*
اجرا و هم متن در نمایش کلاسیک نوی ژاپن سکرآور است و سحرانگیز، نه فقط برای ما که نسبت به افق فرهنگی آن در بُعد بهسرمیبریم، بلکه برای مخاطبان ژاپنی امروز و حتی مخاطبان همروزگارش، و دانلد کین در درآمد ارزنده و روشنگرش به این مهم اشاره کرده است. جادوی نمایش نو را شاید بتوان در چند خصیصهٔ آن بازشناخت. اول، این نمایشی شاعرانه است که در اجرا با طنین موسیقی همراه میشود. در نمایش نو شعر نمایشی با دامنۀ وسیعی از اشعار تغزلی و مذهبی که حتی شاید با روایت اصلی بیارتباط باشند، پیوندی بینامتنی برقرار میکند و همین از دلایل پیچیدگی و دشواری فهم کامل متن نمایش نو است و بر رازآمیزیاش میافزاید. دوم، نمایش نو اساساً در ارتباط با محیط طبیعی معنا و گسترش مییابد؛ هم در صحنة اجرا و هم در شعر نمایشی نشانههای طبیعت بهوفور یافت میشوند و این تا جایی است که وصف طبیعت و حالوهوای آن گاه بر روایت اصلی پیشی میگیرد. سوم، در شمار زیادی از نمایشهای نو خشونتی (جسمانی) مشهود است که البته هرگز در اجرا به دیده نمیآید، بلکه بهدقت و گاه با جزئیات در قالب شعر نمایشی مجسم میشود. چهارم، شیته که نقش اصلی نمایش است، در روند اجرا استحاله مییابد و در دومین بخش نمایش چهرة حقیقی خود را مینماید.
بستۀ هدیه/فلسفه و زندگی
رواقیگری؛ فلسفه زیستن خردمندانه (قیمت پشت جلد 160000تومان)
درباب رها کردن امور (قیمت پشت جلد 95000 تومان)
از ذهنانباری به ذهنآگاهی؛ حکمت ذن برای زندگی امروز (قیمت پشت جلد 115000تومان)
بازی
دومنیکو استارنونه، نویسنده، فیلمنامهنویس – و روزنامهنگار ایتالیایی در فوریه 1943 در ساویانا، شهری در نزدیکی ناپل متولد شده است. او تابهحال 22 کتاب به زبان ایتالیایی نوشته که ترجمههای مختلفی از آثارش در سراسر دنیا منتشر شده است. همچنین 3 اثر مهم او توسط جومپا لاهیری نویسندۀ مشهور هندی-آمریکایی به انگلیسی ترجمه شده است. استارنونه چندین فیلمنامۀ موفق برای کارگردانهای ایتالیایی نوشته و برندۀ جوایز ادبی بسیاری بوده است. کتابهای او در ایتالیا همواره پرفروش بوده و او یکی از مشهورترین نویسندگان معاصر ایتالیایی است. عدهای اعتقاد دارند، استارنونه نویسندۀ کتابهای «النا فرانته» دیگر نویسندۀ مشهور ایتالیایی است که هویت او بر همگان پوشیده است.
***
استارنونه در «بازی» مواجههای غیرمعمول بین دو ذهن سرسخت را به تصویر میکشید. رویارویی دانیله مالاریکو، تصویرگری که زمانی موفق بوده و احساس می کند که قدرت و خلاقیت هنریاش در حال محو شدن است، در برابرنوۀ چهار سالهاش. جومپا لاهیری در مقدمۀ ترجمۀ انگلیسی این کتاب میگوید: «بازی یک «ترکیب ادبی فوقالعاده بازیگوش» از رماننویس معتبری است که بسیاری او را یکی از بزرگترین نویسندگان زندۀ ایتالیا میدانند.»
فلسفۀ رواقی و هنر شادکامی؛ حکمت عملی در زندگی امروز
اگر از بیشتر فیلسوفان مدرن بپرسید «معنای زندگی چیست؟» احتمالاً فقط شانه بالا میاندازند و میگویند که این سؤال بیپاسخ است. بااینحال مکاتب اصلی فلسفهی باستان هر یک پاسخ متفاوتی به این سؤال ارائه کردهاند. بهطور خلاصه رواقیون عقیده دارند که هدف زندگی، پیوسته زیستن در هماهنگی و توافق با طبیعت جهان است و این کار را با توجه به ماهیت ذاتی خودمان بهمثابهی موجودات عقلانی و اجتماعی انجام میدهیم. آنچه رونالد رابرتسون در کتاب فلسفهی رواقی و هنر شادکامی شرح میدهد زندگی بر مبنای فضیلت یا آرته است.
تأکید رواقیون بیش از هرچیز بر شادکامی است که در گروِ عشقِ عقلانی به خود و احساس دوستی و محبت نسبت به دیگران است. فیلسوف رواقی هم دیگران را دوست خواهد داشت و هم از ضررها و آسیبهای اجتنابناپذیری که زندگی بر خودش وارد میکند، آشفته نمیشود. در واقع، رواقیگری با تغییر منطقی و طبیعی احساسات ما بهجای اینکه سعی کنیم با زور جلوی آنها را بگیریم، مجموعهای غنی از راهبردها و ترفندها برای توسعهی تابآوری روانی فراهم میکند.
منبع نهایی شادکامی و کامیابی انسان چیست؟ رواقیون وقتی میگویند فلانی آدم خوب یا بدی است به چه معناست؟ آنها چگونه نیاز به زندگی در دنیا، مدیریت اموال و تعامل با افراد دیگر را با دیدگاه سختگیرانهی خود که فضیلت تنها خیر واقعی است، سازگار میکنند؟ اینها سؤالاتی هستند که رونالد رابرتسون در کتاب فلسفه رواقی و هنر شادکامی به آنها پاسخ میدهد.
کتاب فلسفه رواقی و هنر شادکامی این وعدهی امیدبخش را میدهد که با آموختن اینکه رواقیگری چیست میتوانید زندگی خود را متحول کنید.
کتاب فلسفه رواقی و هنر شادکامی برای چه کسانی مناسب است؟
این کتاب به هرکس که در پیِ یافتن راز شادی و کامیابی در زندگی است، توصیه میشود.
کتابسوزی
پیتر د بویسر فیلمساز و نویسندۀ بلژیکی، داستان و ناداستان مینویسد؛ تئاتر و غیر تئاتر. متنهای خودش را روی صحنه میبرد و او با لقب هایرونیموس بوش معاصرِ ادبیات و قصه گوی قرن بیست و دو توصیف میکنند.
***
بر صحنه، مجموعهای از اشیاست که نقش ویژه ای را در تاریخ ما بازی کرده اند. آنها آنجا بودند وقتی ما کسی شدیم که امروز هستیم. زمانی که بار دیگر امتداد مسیر ما برای ما چیده شد، آنها در سکوت حضور داشتند. همراه اینها یک پسر و یک اسب در جستوجوی آیندۀ گمشده هستند. یک سفر لذتبخش و حماسی در حال شروع شدن است.
تأملاتی از روی صندلی چرخدار
بیستوپنج جستار درخشان که در مجموعۀ تأملاتی از روی صندلی چرخدار گرد آمده است، گواهی بر آسیبپذیری، بینش و ایمان راسخ نویسندۀ آن هستند. دبیوس پس از تصادفی که سال 1986 برایش رخ داد، ناامیدی را پشت سر گذاشت، پذیرش را آموخت و دستآخر شادمانی را در جادویی فریضهمانند، پیشپاافتادهترین کارهای روزانه پیدا کرد. خواه از رابطه با پدرش نوشته باشد یا از تعرض به خواهر دلبندش، از ایمانش به آیین کاتولیک یا از خودکشی افسر دگرباش نیروی دریایی، ستایش نویسندگان همکاری چون همینگوی و میلر یا حتی کار سادۀ ساندویچ درست کردن برای دخترانش، دبیوس قلب مسائل را میشکافد. اینجا با استادی زبردست، آن هم در قلۀ توانمندیاش روبهرو هستیم؛ استادی که نوشتههایش «با فیض و موهبت آکنده شده و درخشش معنوی بر آنها فروباریده است.»
***
آندره دبیوس(1936-1999) را یکی از بزرگترین نویسندگان آمریکایی داستان کوتاه و جستار در قرن بیستم میشناسند. نوشتههای او را نمونههای ارزشمند نثر گزیدهگو و روشنگر و موشکافانه دربارۀ روح انسان برمیشمارند. معمولاً دبیوس را با چخوف میسنجند و به چشم «نویسندۀ نویسندگان» میبینند. او برندۀ جایزۀ پیایان/مالامود، جایزۀ ری برای داستان کوتاه ممتاز، جایزۀ جین استاین از آکادمی هنر و ادبیات آمریکا ، نخستین دورۀ جایزۀ سالانۀ لارنس ال. وینشپ از بوستون گلوب شده و فینالیست جایزۀ پولیتزر برای کتاب غیرداستانی بوده است. او همچنین عضو بنیادهای گوگنهایم و مکآرتور بوده است.
بعدازظهر یک نویسنده
هانتکه در این کتاب از یک ترس صحبت میکند، ترس قطع شدن ارتباطش با زبان و قوه تکلمش، و البته عدم توانایی برای ادامه دادن به کار (نویسندگی) و زندگی. بعدازظهرِ این نویسنده از مرکز یک شهر بینام اروپایی شروع شده و به حاشیههای شهر که میتوان آنها را لبههای رویا و خواب و یا مرزهای زبانی قلمداد کرد، کشیده میشود. او در این مسیر سؤالات زیادی هم از خودش میپرسد: «اصلاً نویسندگی چه جور کسب و کاری است؟ مگر در این قرن چنین شغلی هم وجود دارد؟ چه کسی میتواند مدعی باشد که یک هنرمند است و جایگاهی را هم برای خودش در این دنیا دست و پا بکند؟»
***
پیتر هانتکه (1942)، نویسنده و نمایشنامهنویس پیشرو اتریشی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیاتِ سال 2019 است. او با آفرینش آثاری نو و نامتعارف و تغییر نشانهها و روابط بین شخصیتها شیوههای بدیعی به کار گرفت و به تجربهگرایی دست زده است. هانتکه در آثار خود از شیوههای نوآورانهٔ درهم شکستن مرزهای زمان و استفاده از اشیاء و رویدادهای عادی برای تصویر اسطورههای نهان در دل آنها سود جسته است. او یکی از جنجالبرانگیزترین نویسندگان آلمانیزبان است که جوایز زیادی را از 1973 تاکنون دریافت کرده و شخصیتهای مهم ادبی و هنری موافق یا مخالف او بودهاند. شخصیتهایی که در رمانها و داستانهای هانتکه زندگی میکنند، در آستانهای از جنون و عقل هستند. آنها دغدغههای اگزیستانسیالیستی دارند.
پایان دنیا؛ داستانهایی از آخرالزمان
در این کتابِ آخرالزمانی، نویسندگان معاصری چون نیل گیمن، نورمن اسپینراد، لستر دل رِی، رابرت شکلی، رابرت سیلور برگ، جان ویندم، پل اندرسون، جورج آر. آر. مارتین و آرتور سی. کلارک پایان دنیا را به تصویر میکشند و هر داستان به جزئیات تخریب و فروپاشی وهمآور سیاسی، اجتماعی و محیطی جهان ما میپردازد.
***
در انتهای دالانهای تاریک آینده، انسان پایان قصۀ نژادش را تلخ مخیل میکند؛ جنگهای هستهای، نابودی محیط زیست، نبرد با نژادی برتر، مهاجرت از زمین و بسیار پایان شوربختانۀ دیگر. بهگواه راویان آخرالزمان، دست قهار تقدیر آنچه را عمری به جد و جهد بسیار از آن میگریختیم را بر سر راهمان قرار میدهد؛ نابودی حیات بشر. پایانها بر هم پیشی میگیرند تا سیطرۀ نام خود را در تاریخ کهکشان ثبت کنند. اما هنوز هم بر رد پای آنان که در دل تاریکیِ آیندهای موهوم بهدنبال کورسویی میگردند، غبار امید هست. نژاد بشر را حتی وهم زندگی، زنده نگه میدارد.
در باب رهاکردن امور، آموزههای فلسفه برای روزگار اکنون
یک بار راهبی بودایی دانا، قدرت رها کردن امور با در دست گرفتن یک فنجان چای را توضیح داد؛ نگه داشتن فنجان برای چند ثانیه تلاش زیادی نمیخواهد اما پس از چند دقیقه، ناراحتی جدی ایجاد میشود و یک ساعت بعد به عذابی تحملناپذير تبدیل شده است. فقط با زمین گذاشتن فنجان خود را از درد رها میکنیم. نگهداشتن چیزها میتواند دردناک باشد. بااینحال بسیاری از مردم در چسبیدن به چیزهایی مانند عقاید مردم، کینهها، معشوقهای سابق، داراییهای مادی، خاطرات بد و نگرانیها در مورد آینده استادند.
از طریق چسبیدن مداوم و بیوقفه به همۀ این چیزها، زندگی ما روز به روز سنگینتر و ناخوشایندتر میشود. اما اگر چیزها را رها کنیم، حتی اگر موقتی باشد، آرامش را تجربه خواهیم کرد. در دنیای امروز، هنر رها کردن اقدامی عصیانگرانه است. با زمین گذاشتن فنجان، علیه جامعهای شورش میکنیم که وسواس موفقیت و اعتبار دارد، که عشق سمی و وابستگی ناسالم را ارج مینهد و حرص را بر رضایت ترجیح میدهد.
کتاب در باب رهاکردن امور، مجموعهای از مقالات ویرایششده و اصلاحشده درباره موضوعات مختلف است. این آثار کوتاه، هنر رها کردن را با الهام از مکاتب مختلف بررسی می کند: از فلسفۀ شوپنهاور تا دیوژن و تا تائوئیسم.
کامو و سارتر
کامو و سارتر
ماجرای یک دوستی و جدالی که به آن پایان داد
***
این کتاب، روایتی همهجانبه دربارۀ دوستی و جدال بین آلبر کامو و ژان پل سارتر است. سارتر و کامو خاستگاهی متفاوت داشتند، سارتر بورژوا بود (اگرچه خودش از این لقب متنفر بود) اما کامو در الجزایر و با مادری بیسواد بزرگ شد. فعالیت سیاسی کامو ناشی از نگرانی او برای زندگی فقرای الجزایری بود اما سارتر تنها بعد از گذراندن مدتی در اردوگاه زندانیان جنگ جهانی دوم و سالها پس از آنکه در جایگاه فیلسوف و نویسنده مورد تحسین بود، به سمت سیاست کشیده شد. پس از آزادی فرانسه این دو مرد به روشنفکران و منادیان اگزیستانسالیسم تبدیل شدند (برچسبی که کامو هرگز آن را نپذیرفت) و در 15 سال پس از آشناییاولیه و تا زمان مرگ کامو، آنها در یک سناریوی سیاسی-روشنفکری و در سه پرده نقش خود را در جهانِ فلسفه، سیاست و ادبیات ایفا کردند که رونالد آرونسون با ظرافت، همدلی و دقت آن را بررسی و روایت میکند. در اولین ملاقات آنها در کافه دو فلور که سارتر و بووار در آنجا وقت میگذراندند، غذا میخوردند و معاشرت داشتند، هر سه بهطور عجیبی با هم گرم گرفتند. به گفتۀ بووار، اشتیاق کامو به تئاتر چیزی بود که یخهای بینشان را شکست. در ابتدا سارتر و کامو دوستان نزدیکی با تجربۀ مشترک در جبهۀ مقاومت فرانسه بودند اما درعینحال عزم آشکاری برای رویارویی با معضلات اخلاقی و سیاسی جهان داشتند.
از ذهن انباری به ذهنآگاهی؛ حکمت ذن برای زندگی امروز
|چاپ دوم|
بسیاری از ما برای حفظ آرامش در طول روز و یا به خواب رفتن در شب تلاش میکنیم.ذهن ناآرام و خیانتکار ما باعث میشود لحظهای احساس خوبی داشته باشیم و لحظهای احساس وحشتناک. منفیگرایی و اضطراب از کجا ما را فرا میگیرد و چگونه میتوانیم آرام باشیم؟ ذن هنر دستیابی به آن آرامش درونی را بدون تشریفات یا جزماندیشی به ما نشان میدهد. این کتاب در مورد مشاهده زیبایی، سعادت و حقیقت در زندگی روزمره ماست. رانندگی به محل کار یا شستن ظروف، هر عملی به راحتی میتواند برای ما مراقبه باشد. این کتاب زیبا بر اساس آموزههای اصلی ذن، چشماندازی را ارائه میدهد که زندگی را تغییر میدهد. ام سوامی، نویسنده پرفروش بسیاری از کتابهای دگرگونکننده، هنر شادی را با طنز، داستانها و حکمت فراوان با شما به اشتراک میگذارد و شما را به سفری از ذهنانباری به ذهنآگاهی میبرد.
فلسفه برای نوجوانان؛ مفاهیم اصلی و بررسی مهمترین پرسشهای زندگی
اگر پرسشهای بنیادین دربارۀ دنیای اطراف خود میپرسید، پس مانند یک فیلسوف فکر میکنید. در تجربۀ کلاسهای درس نوجوانان هم همواره پرسشهایی در باب ماهیت وجودی، بحران هویت، تجربۀ زیستِ شخصی، دانستنیهای زندگی و مفاهیم عمیقی که ریشه در فلسفه دارد؛ مطرح میشوند. این کتاب، فلسفه را از طریق پرسشهای جذابی که ممکن است خودتان قبلاً دربارۀ آنها فکر کرده باشید یا از شما پرسیده باشند، ارائه میدهد. پرسشهایی مانند «آیا میتوانیم وجود خدا را اثبات کنیم؟» به راستی ذهن چیست؟» «چگونه میتوانیم در مورد هر چیزی مطمئن باشیم؟» درحالیکه مفاهیم اصلی فلسفه را می آموزید و مهارتهای تفکر انتقادی خود را تقویت میکنید، همۀ این ایدهها و بسیاری دیگر را در نظر بگیرید. لینسن مایر به زبان ساده به بررسی این مفاهیم عمیق برای نوجوانان میپردازد. پرسشهای بنیادین را مطرح میکند و به هر پرسش از زوایای مختلف نزدیک میشود و مفاهیم فلسفی را با زبانی ساده ارائه میدهد. این کتاب با تقویت مهارت پرسشگری، میتواند آغازی باشد بر مطالعات و تفکر هستیشناسی نوجوانان.